Velayet altındaki çocukların teslimine dair ilamlar, icra daireleri tarafından; takip talebi, icra emri, zorla yerine getirme aşamaları ile gerçekleştiriliyordu. Ancak Adalet Bakanlığınca düzenlenen ve 4 Ağustos 2022 tarihinde yürürlüğe giren “Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik” ile bu uygulamaya yeni bir düzen getirilmiştir.
Çocuğun üstün yararı gözetilerek düzenlenen bu yönetmelikle yaklaşık 90 yıldır uygulanan icra yolu ile çocuk teslimi sona ermiştir. Artık uygulamada ebeveynler, velayete ilişkin verilen ilam veya tedbir kararına istinaden, çocuklarını teslim alabilmek veya kişisel ilişki tesisini gerçekleştirebilmek için icra dairelerine değil, “Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri” ne başvuru yapmaları gerekmektedir. Başvuru esnasında çocuk teslimine ilişkin ilam veya tedbir kararının müdürlüğe ibrazı ve hak sahibinin kendisi ile hangi iletişim vasıtasıyla irtibat kurulabileceğini bildirmesi zorunludur.
Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğüne Başvuru
İlk olarak yapılan başvuru üzerine Müdürlük tarafından, taraflarla iletişime geçilmesi için uzmanlar (psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı) ve rehber öğretmenler görevlendirilmektedir. Böylelikle görevli uzman eşliğinde, çocuğun üstün yararı esas alınarak taraflar arasında yaşanabilecek çekişmelerin, çocuk üzerindeki etkileri ve sürecin ilerleme şekli konusunda planlama yapılacaktır. Dolayısıyla görüşme sürecinde taraflar arasında yaşanabilecek olası çatışmaların önüne geçilerek, çocuğun psikolojik olarak olumsuz etkilenmemesi sağlanmış olacaktır. Hatta uzmanlar gerekirse mesleki müdahalede bulunarak çocuğun menfaatini gözetebilecektir.
Çocuk teslimi için müdürlükçe belirlenen gün ve saatte, çocuk ile kişisel ilişki kararlarında ise ilam veya tedbir kararında belirlenen gün ve saatte başvurucu tarafa (hak sahibine) teslim edilmek üzere çocuğun belirlenen yere getirmesi yükümlüye derhâl bildirilecek olup, yapılan bu bildirim tutanak altına alınacaktır. Yükümlüyle irtibat kurulamaz veya yükümlü çocuğu getirmeyeceğini beyan ederse ya da yükümlü çocuğu belirlenen yere getirmezse müdürlükçe derhâl, çocuğun teslimine/ çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair teslim emri tebliğ edecektir. Hak sahibi veya yükümlünün ceza infaz kurumunda hükümlü veya tutuklu olarak bulunması hâlinde işlemler ceza infaz kurumu aracılığı ile de gerçekleştirilebilecektir.
Çocuk Görüşme Merkezleri Nerelerde Olur?
Genellikle çocuk görüşme merkezleri, çocukların anne/babaları ile kaliteli vakit geçirmelerini sağlayacak olan parklara, bahçelere, içerisinde sosyal, sportif ve kültürel faaliyetlerin yürütüldüğü yerler içerisinde ya da bu yerlere yakın yerlere konumlandırılmıştır. Bugüne kadar icra daireleri tarafından yerine getirilen çocuk teslimi evlerden alınarak gerçekleştirilirken, şuanda Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri tarafından çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin işlemler müdürlükçe belirlenen teslim mekanlarında geçekleştirilmektedir. Yine teslim mekanlarının belirlenmesinde çocuğun üstün yararı uyarınca fiziksel ve ruhsal gelişimine uygun yerlerin seçilmesine gözen gösterilmektedir. Bunun yanında teslim mekanının güvenlik unsurunu taşımaması veya yeterli olmaması halinde kolluk görevlileri tarafından gerekli tedbirler alınacaktır.
Yapılan Başvurunun İşlemden Kaldırılması Durumu
Bir önemli olan husus ise başvurucu ebeveyn, emrin yükümlüye tebliğinden sonraki dönemde, teslim saatinden en az kırk sekiz saat önce çocuğu teslim almaya geleceğini müdürlüğe bildirmek zorundadır. Bu bildirimin yazılı olarak, elektronik ortamda veya başvuru aşamasında beyan ettiği iletişim kanalıyla yapılması mümkündür.
Başvurucu bildirimde bulunmadığı veya gelemeyeceğini bildirdiği halinde, karşı tarafa çocuğu getirme zorunluluğunun bulunmadığı yine müdürlükçe bildirilecektir. Ancak başvurucu, teslim saatinden en az kırk sekiz saat önce çocuğu teslim almaya geleceğini müdürlüğe bildirdiği hâlde haklı bir mazeret olmaksızın art arda iki kez veya bir yılda üç kez gelmezse ilgili uzman veya öğretmenin bildirimi üzerine dosyanın işlemden kaldırılmasına ve teslim emrinin hükümsüz hâle gelmesine müdür tarafından karar verilecektir.
Çocuk Teslimine/Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Kurulmasına İlişkin Verilen Kararın Yerine Getirilmemesi Halinde Yaptırım
Çocuk teslimine dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin teslim emrine aykırı hareket edenler ile emrin gereğinin yerine getirilmesini engelleyenler; bir ay içinde yapılacak şikâyet üzerine, fiil suç teşkil etse dahi, üç aya kadar disiplin hapsi ile cezalandırılabilir. Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarında ise bir ay içinde yapılacak şikâyet üzerine, üç günden on güne kadar disiplin hapsiyle cezalandırılabilir.
Kişisel ilişki kurulması için kendisine çocuk teslim edilen başvurucunun, ilam veya tedbir kararında belirtilen sürenin bitiminde çocuğu belirlenen yere getirmemesi halinde, bir ay içinde yapılacak şikâyet üzerine, fiil suç teşkil etse dahi, üç aya kadar disiplin hapsiyle cezalandırılacaktır.
Tüm bu belirttiğimiz şikayetlere bakacak görevli ve yetkili mahkeme ise işlemi yapan müdürlüğün bulunduğu yer Aile Mahkemeleridir.
Boşanma, velayet, çocuk teslimi gibi tüm aile hukuku ile ilgili konularda uzman boşanma avukatı, uzman aile avukatı ile görüşüp hukuki danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak isterseniz bizlere ulaşabilirsiniz.
İlgili Makaleler:
Sorumsuz ve İlgisiz Davranma Sebebiyle Boşanma
Nafaka Çeşitleri Nelerdir ve Hangi Şartlarda Nafaka Alınır?
Ziynet Eşyası Kime Aittir? 2023
Boşanmada Af Sayılan Davranışlar Nelerdir?
Boşanmadan Sonra Çocuğun Annenin Soyadını Alması
6284 Sayılı Kanun Kapsamında Alınacak Tedbirler