Anne ile çocuk arasındaki soy bağı doğum ile kurulurken, baba ile çocuk arasındaki soy bağı ise tanıma, hakimin hükmü, anne ile evlilik veya babalık davası ile kurulur. Soy bağı sadece biyolojik yolla kurulmaz, evlat edinme ile de soy bağı kurulabilir. Çocuğa emek vermek, sorumluluğunu almak, ilgi ve sevgi göstermek çocuğun sadece biyolojik olarak anne ve babası olmaktan daha önemlidir. Evlat edinme Türk Medeni Kanunu’nun 305. maddesinde işlenen soy bağı kurma yollarından biridir, soy bağı mahkeme kararıyla kurulur.

 

Evlat Edinme Şartları

• Evlat edinen ile edilen arasında 18 yaş fark bulunmalıdır.
• Evli olmayan kişi 30 yaşını geçmek suretiyle evlat edinebilir.
• Eşlerin birlikte evlat edinebilmesi için 5 yıldan beri evli olmaları ya da eşlerin 30 yaşını doldurmuş olması gerekir.
• Diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunması veya iki yılı geçkin bir süreden beri nerede olduğunun bilinememesi ya da mahkeme kararıyla 2 yıldan fazla bir süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması nedenlerinden dolayı birlikte evlat edinmelerinin imkansız olduğunun kanıtlanması halinde 30  yaşını doldurmuş evli kişi de tek başına evlat edinebilir.
• Eşlerden biri diğer eşin çocuğunu en az 2 yıllık evli olmak kaydıyla evlat edinebilir.

 

Küçüklerin Evlat Edinilmesi Koşulları

Türk medeni Kanunu’nun 305. maddesine göre;

• Bir küçüğün evlât edinilmesi, evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.
• Evlât edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir.

 

Küçük açısından;

• Evlat edinilecek küçüğün ayırt etme gücü varsa onun da rızası aranır. (Ayırt etme gücü her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilir.)
• Küçük vesayet altındaysa vesayet ve denetim makamının izninin alınması gerekir.
• Türk medeni Kanunu’nun 311. maddesindeki haller saklı kalmak üzere, anne ve baba velayet hakkına sahip olmasalar bile ayrı ayrı rızalarının alınması gerekir.

 

Türk Medeni Kanunu’nun 311. maddesine göre anne ve babanın rızasının aranmayacağı durumlar aşağıdaki gibidir;

1. Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa,
2. Küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa anne ve babanın rızası aranmaz.

 

Erginlerin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesi

• Bedensel veya zihinsel engeli sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlat edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
• Evlat edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise
• Diğer haklı sebepler mevcut ve evlat edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlat edinilebilir.

Bunlar dışında küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.

 

Evlat Edinmenin Hükümleri

1. Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlat edinene geçer.
2. Evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur.
3. Evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır. Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlatlık, evlat edinilme sırasında dilerse evlat edinenin soyadını alabilir.
4. Eşler tarafından birlikte evlat edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları yazılır.
5. Evlatlığın miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlatlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlat edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.
6. Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.

 

Evlatlığın Mirasçılığı

Bildiğiniz üzere, mirasçılık kan hısımlığından gelir. Kan hısımlığı olmasa da evlatlık da evlat edinene yasal mirasçı olabilir. Evlatlık mirasın ne kadarını alır, evlatlık alınan kişiye miras düşer mi gibi sorular evlat edinilen kişiler tarafından merak edilmektedir.

Evlatlık, miras bırakanın biyolojik evladıyla aynı hak ve yetkilere sahip olup, bu mirasçılık öz alt soyun mirasçılığından farklı değildir. Eklemek gerekirse, evlatlık aynı zamanda biyolojik anne ve babasına da mirasçı olabilir. Evlatlık sadece evlat edinene mirasçı olur, onun eşine veya başka bir akrabasına mirasçı olamayacağı kabul edilir. Mirasçılıkta evlatlık ilişkisi tek taraflıdır yani evlatlık evlat edinene mirasçı olabilirken evlat edinen veya hısımları evlatlığa mirasçı olamaz.

 

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması

Hangi durumlarda evlatlık ilişkisinin kaldırılacağı Türk Medeni Kanunu’nun 317. ve 318. maddelerinde ele alınmıştır.

TMK madde 317’ye göre; Yasal sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rızası alınması gereken kişiler, küçüğün menfaati bunun sonucunda ağır biçimde zedelenmeyecekse, hâkimden evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilirler.

TMK madde 318’e göre; Evlat edinme esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, Cumhuriyet Savcısı veya her ilgili evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.

Noksanlıklar bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlatlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilemez.

 

Evlat Edinmenin Kaldırılmasında Hak Düşürücü Süre

Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve herhalde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşer. (TMK madde 319)

 

Evlat Edinmede Aracılık Faaliyetleri

Küçüklerin evlat edinilmesine yönelik aracılık faaliyetleri 320. maddede ele alınmıştır. Bu maddeye göre; aracılık faaliyetleri ancak  Cumhurbaşkanınca yetki verilen kurum ve kuruluşlarca yapılır. Aracılık faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin hususlar Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.

 

Evlat Edinmeye Dair Emsal Yargıtay Kararı

Yargıtay 2 HD.,  2004/15687 sayılı kararı; “Bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır. (TMK. md. 305/1) Küçük 18.01.2001 doğumlu olup dava ise 25.10.2001 günü açılmıştır. Şu halde bir yıl eğitilme ve bakılma koşulu gerçekleşmemiştir. Mahkemece, Türk Medeni Kanunu’nun 305/1. maddesi koşulları oluşmadığı gibi evlat edinenler dinlenmeden ve sözü edilen maddede öngörüldüğü şekilde kapsamlı bir araştırma yapılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi.” şeklindedir.

 

Evlat Edinme Dava Dilekçesi

KARABÜK NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK  MAHKEMESİNE

(AİLE MAHKEMESİ SIFATIYLA)

Davacı: Davacı İsim – Soyisim (T.C. No: ………..)

Adres: Davacı Adresi

Davacı Vekili: Davacı Vekili İsim – Soyisim

Adres: Davacı Vekili Adresi

Davalı: Davalı İsim – Soyisim

Adres: Davalı Adresi

Konu: Evlat edinmeye izin talebinden ibarettir.

 

AÇIKLAMALAR

Davacı müvekiller … yıldır evli olup, evliliklerinden müşterek çocukları bulunmamaktadır. Bir çocuğun eğitim ve sosyal hayatının olumlu şekilde devam etmesine yetecek ekonomik güce sahip olup düzenli bir işte çalışmaktadırlar. Müvekkillerin yaşı 30’u aşmış bulunmaktadır. Müvekkil ……….. evlat edinmek istemekte ve eşi de bu isteği onaylamaktadır. Müvekkilim ile evlat edinilmek istenen çocuk arasında 18 yaştan fazla yaş farkı bulunmaktadır. Vesayet makamı çocuğun evlat edinilmesine rıza göstermektedir.

Bu duruma göre yargılamanın yapılması ve Türk Medeni Kanunu’nun 305. maddesi hükümlerine göre (…..)  evlat edinilmesine izin verilmesini talep etmek bu davayı açma zorunluluğu hasıl olmuştur.

Hukuki Sebepler:

TMK, HMUK ve ilgili mevzuat.

 

Deliller:

Nüfus kaydı, tanık beyanı, rıza beyanı ve her tür delil. 

 

Sonuç ve Talep:

Yukarıda  arz edilen hususlar göz önüne alınarak, müvekkillerimin ……..’yı evlat edinmesine izin verilmesini sayılarımla arz ve talep ederim. ../../….

 

                                                                                                                Davacı Vekili

Av. Samet YILMAZ – Av. Yusuf ÇOLAK

İlgili Makaleler:

Aile Hukuku

Sorumsuz ve İlgisiz Davranma Sebebiyle Boşanma

Nafaka Çeşitleri Nelerdir ve Hangi Şartlarda Nafaka Alınır?

Nafaka Artırım Davası

Ziynet Eşyası Kime Aittir? 2023

Boşanmada Af Sayılan Davranışlar Nelerdir?

İcra Yoluyla Çocuk Teslimine Son Veren Uygulama

Boşanmadan Sonra Çocuğun Annenin Soyadını Alması

6284 Sayılı Kanun Kapsamında Alınacak Tedbirler

Nafaka Çeşitleri | Tedbir – İştirak – Yoksulluk Nafakası

Zina Nedeniyle Boşanma Davası