Tüketici Hukuku

Tüketici Hukukunun Kapsamı

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca “ Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi” tüketici olarak; “ Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem” tüketici işlemi olarak tanımlanmıştır.

Yukarıda sayılan sözleşmelerde tüketicinin korunması için Kanunda çok kapsamlı düzenlemeler mevcuttur. Bunlardan en önemlisi tüketicinin cayma hakkıdır.

Tüketicinin Cayma Hakkı

İş yeri dışında kurulan sözleşmeler, Mesafeli sözleşmeler, Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeler gibi tüketici sözleşmelerinde tüketici herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden 14 gün içinde sözleşmeden cayabilir. Cayma hakkına ilişkin tüketiciye bilgi verilmemişse bu süre bir yıla kadar uzayacaktır. Dolayısıyla mutlaka tüketiciye cayma hakkında ilişkin bilgilendirme yapılmış olmalıdır.

Cayma hakkının kanunda belirtilmiş birtakım istisnaları bulunmaktadır. Örneğin tüketici tarafından özel olarak sipariş edilmiş elbise örneğinde tüketici verdiği siparişten sonra cayma hakkını kullanamaz. Zaten böyle bir durumda cayma hakkı, satıcı için çok ciddi hak kaybına sebep olabilirdi. Bunun dışında elektronik ortamda sunulan ve bir defa kullanılarak tüketilen mal ve hizmetler de cayma hakkının istisnasını oluşturmaktadır.

Cayma Hakkının İstisnaları Nelerdir?

Tüketicinin isteklerine doğrultusunda üretilen veya kişiye özel hale getirilen ürünlerde tüketici cayma hakkını kullanamaz.

Tüketici, niteliği itibariyle iade edilemeyecek, hızla bozulma veya son kullanma tarihi geçme ihtimali olan mallar söz konusu olduğunda da yine cayma hakkını kullanamaz.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanılarak çıkarılan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 15. Maddesinde tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı sözleşmeler düzenlenmiştir.

Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler.
Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler.
Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler.
Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler.
Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler.
Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler.
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler.
Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler.
Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ilişkin sözleşmeler.
Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

Tüketicinin Malın Ayıplı Olması Durumundaki Hakları

Tüketici aldığı ürününde bulunan ayıplara ilişkin olarak kanunda doğan belirli hakları vardır. Bu haklar:

Sözleşmeden dönme
Ayıp oranında bedel indirimi isteme
Malın ücretsiz onarılmasını isteme
Malın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme

Tüketicinin yukarıda sayılan haklarının yanında genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.

Tüketici Kanunda Doğan Haklarını Kullanmak İçin Nereye Başvurmalıdır?

Tüketiciler kanunda doğan haklarını kullanmak için satıcıya ve sağlayıcıya başvurarak yukarıda sayılan haklarını kullanabilir. Ayrıca değeri 66.000 TL altında bulunan uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetine başvurabilir.

Tüketici Hakem Heyetine Başvuru

Tüketiciler,

İl sınırları sınırları içinde İl Tüketici Hakem Heyetine
İlçe sınırları içinde İlçe Tüketici Hakem Heyetine
Büyükşehir statüsündeki il sınırlarında İl Tüketici Hakem Heyetine
Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde İl Tüketici Hakem Heyetine, başvuru yapabilirler.

Karabük il merkezi için;

Tüketiciler 66.000 Türk Lirasına kadar olan uyuşmazlıklarda Karabük İl Tüketici Hakem Heyetine başvurabilirler.

Safranbolu için Tüketiciler;

66.000 Türk Lirasına kadar olan uyuşmazlıklarda Safranbolu İlçe Tüketici Hakem Heyetine başvurabilirler.

Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı Dava

Tüketici hakem heyeti kararları kesin olmayıp yargı denetimine tabidir. Dolayısıyla Tüketici Hakem Heyeti tarafından verilen kararlara karşı Tüketici Mahkemesinde dava açılabilir ve hakem heyeti kararının iptali sağlanabilir.

Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı tüketici mahkemeleri görevlidir. Tüketici mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri Tüketici Mahkemesi sıfatıyla davalara bakar. Karabük Tüketici Avukatı olarak tüketici işlemlerinden doğan dava ve işlerde en iyi hizmeti vermek için çalışmaktayız.

Yılmaz & Çolak Hukuk Bürosu olarak Karabük Tüketici Avukatı kadromuzla tüketici işlemlerinde karşılaşılan hukuki sorunları çözüme kavuşturmayı amaçlıyoruz.