İnfaz Yasası Değişikliği 2025: 10. Yargı Paketi Toplumda Beklentileri Karşıladı mı?
İnfaz Yasası, 10. Yargı Paketi adıyla Türkiye’de kabul edilmesi için görüşmeleri süren Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, ceza infaz sistemini daha etkin, adil ve insan odaklı bir yapıya kavuşturmayı amaçlamaktadır. Toplamda 30 ana maddeden oluşan bu düzenleme; Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hakimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nda esaslı değişiklikler getirmekte ve infaz sisteminin temel işleyişini yeniden şekillendirmektedir. Bu makalede 10. Yargı Paketi son dakika 2025 güncellemeleri hakkında tüm bilgileri edinebileceksiniz.
10. Yargı Paketinde Neler Var?
Bu başlık altında infaz yasası içeriklerini detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Koşullu Salıverilme Düzenlemeleriyle Gelen Yenilikler Neler?
Yeni yasa teklifi taslağıyla, hükümlülerin koşullu salıverilme şartları yeniden belirlenmiştir:
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar 30 yılını,
Müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ise 24 yılını infaz kurumunda geçirdiklerinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecekler.
Ancak; kasten öldürme, neticesi itibarıyla ağırlaşmış yaralama, işkence, cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk gibi suçlardan mahkûm olanlar için koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacak.
İkinci defa tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuz dokuz yılının, müebbet hapis cezasının otuz üç yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet halinde en fazla otuz iki yılının, süreli hapis cezasının ise dörtte üçünün infaz kurumunda iyi hali olarak infaz edilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilecektir.
Yine ikinci defa tekerrür durumunda hükümlünün koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için iyi halli olması gerekmektedir. Cezaevinde geçirdiği süreçteki davranışları değerlendirilecek ve olumlu ise hükümlü koşullu salıverilmeden faydalanabilecek, aksi halde hapis cezasının infazına devam edilecektir.
Denetimli Serbestlik Uygulamasında Yapılan Değişiklikler Neler?
Denetimli serbestlik uygulamasında da önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre; koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli bir hükümlünün, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az onda birini ceza infaz kurumunda geçirmiş olması zorunlu hale getirilmektedir. Aynı zamanda, hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süre, hiçbir şekilde beş günden az olmayacaktır.
Özel İnfaz Usullerinde (Konutta İnfaz) Yapılan Değişiklikler Neler?
Bir diğer sunulan değişiklikle de, konutta infaz usulünün kapsamı genişletilmektedir. Buna göre;
Hastalık veya engellilik nedeniyle cezanın konutta çektirilmesine ilişkin karar verme ve denetim usulü açıkça belirlenmektedir. Cezanın özel infaz usulüne göre çektirilmesine karar verilenler hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı hükümlerinin uygulanabilmesine imkan tanınmaktadır. Hasta veya engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuna dayalı olarak cezalarını konutlarında infaz edebilecektir.
Kadınlar, çocuklar ve yaşlılar için uygulanan “konutta ceza infazı” uygulamasının kapsamı genişletilmiştir. Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitiren erkek hükümlüler için 1 yıl, 70 yaşını bitirenler için 2 yıl, 75 yaşını bitirenler için ise 4 yıl süreli hapis cezaları konutta infaz edilebilecektir.
Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan kadın hükümlüler de cezalarını konutlarında infaz edebilecektir.
İyi Hal Değerlendirmesinde Yapılan Değişiklikler Neler?
Hükümlülerin iyi hallilik değerlendirmesi, infazın tüm aşamalarında ve en geç 6 ayda bir yapılacaktır.
İnfazın Ertelenmesi ve Geri Bırakılması Hususlarında Yapılan Değişiklikler Neler?
İnfazın ertelenmesi ve geri bırakılmasıyla ilgili düzenlemeler de getirilmiştir:
Hamile olan ve doğum yaptığı tarihten itibaren 6 ay geçmemiş olanların infazı 6 ay ertelenecektir.
Ağır hastalık veya engellilik durumu nedeniyle yaşamını yalnız idame ettiremeyen hükümlüler; toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmuyorsa, iyileşinceye kadar infazı geri bırakılabilecektir.
Cezaevlerindeki Yoğunluğun Azaltılması Amacıyla Yapılan Değişiklikler Neler?
Yeni düzenlemelerle cezaevlerindeki yoğunluğun azaltılması hedeflenmiştir:
Terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan iyi halli bazı hükümlülerden, açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına 1 yıl kalanların açık ceza infaz kurumlarına gönderilmesine imkan tanınacaktır.
Cezaların İnfaz Yönteminin Genişletilmesi Yönünde Yapılan Değişiklikler Neler?
Cezaların infaz yönteminin kapsamı genişletilmiştir:
Hapis cezalarının hafta sonu, geceleyin veya konutta infazına ilişkin mevcut uygulamanın kapsamı genişletilmiştir. Bu usuldeki 6 aylık sınır, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılmıştır.
Hukuki Açıdan Değerlendirme ve Uygulama Perspektifi
2025 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görüşmeleri yapılan yeni infaz düzenlemesi, ceza adalet sisteminde önemli değişiklikler öngörmektedir. Aşağıda, düzenlemenin hukuki boyutları, içerdiği yenilikler ve olası etkileri detaylı bir şekilde incelenmektedir. Bu anlamda düzenlemeyi hem teknik hem hukuki hem de pratik açılardan detaylı olarak ele alıyor ve avukat gözüyle değerlendiriyoruz.
Giriş
2025 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görüşmeleri süren yeni yasa teklifi, ceza adalet sisteminde önemli değişiklikler öngörmektedir. Bu düzenleme, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hakimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nda köklü değişiklikler getirmektedir. Özellikle 30 maddelik ana düzenleme, infaz sisteminin temel işleyişini yeniden şekillendirmektedir.
1. Koşullu Salıverme Düzenlemeleri
Yeni düzenlemeyle, hükümlülerin koşullu salıverilme şartları yeniden belirlenmiştir:
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar 30 yılını,
Müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ise 24 yılını infaz kurumunda geçirdiklerinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecekler.
Ancak, kasten öldürme, neticesi itibarıyla ağırlaşmış yaralama, işkence, cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk gibi suçlardan mahkûm olanlar için koşullu salıverilme oranı; (2/3) üçte iki olarak uygulanacak.
2. İkinci Defa Tekerrür Halinde Koşullu Salıverilme
İkinci defa tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuz dokuz yılının, müebbet hapis cezasının otuz üç yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz iki yılının infaz kurumunda iyi hali olarak infaz edilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilecektir. Yeni infaz düzenlemesiyle getirilen en önemli yeniliklerin başında ikinci tekerrür halinde koşullu salıverilmeden yararlanabileceğine dair maddedir. Daha önce ikinci tekerrür halinde hükümlü cezasının tamamını kapalı ceza evinde geçirmek zorunda kalıyordu. Yeni infaz düzenlemesiyle birlikte ikinci tekerrürden mahkum olanlar da şartlı tahliye olabilecektir. İkinci tekerrürden mahkum alan hükümlüler süreli hapis cezalarında cezalarının 3/4’ünü ceza infaz kurumunda geçirdikten sonra koşullu salıverilmeden yararlanabilecektir.
Hukuki Değerlendirme:
10. Yargı Paketi kapsamında TBMM’ye sunulan infaz kanunu değişikliği içerek kanun teklifi ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilebilme imkanı tanıdığı için bu hükümlüler bakımından infaz kanununun denetimli serbestlik hükümlerinin uygulanabilmesi söz konusu olacaktır. Böylelikle, hakkında ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanmasına karar verilen hükümlülerin dış dünyaya uyum sağlamaları ve rehabilite edilerek yeniden suç işlemelerinin önlenmesi amaçlanmaktadır.
3. Denetimli Serbestlik Uygulaması
Denetimli serbestlik uygulamasında da önemli değişiklikler yapılmıştır:
Buna göre; Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli bir hükümlünün, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az onda birini ceza infaz kurumunda geçirmiş olması zorunlu hale getirilmektedir. Aynı zamanda, hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süre, hiçbir şekilde beş günden az olmayacaktır.
Hukuki Değerlendirme:
Önceki uygulamada, özellikle kısa süreli cezaların neredeyse tamamı denetimli serbestlik ile cezaevi dışı infazla sonuçlanıyordu. Bu durum cezaların caydırıcılığını ortadan kaldırıyordu. Teklifi sunulan yeni düzenlemeyle; hükümlülerin belirli bir süre ceza infaz kurumunda kalması sağlanarak cezanın etkinliğinin daha da artırılması amaçlanmış olup; bu anlamda infaz sistemine ciddiyet kazandırmakla birlikte, uygulamanın denetimi yine idari otoriteye (Cezaevi İdaresi ve İnfaz Hakimliği) bırakıldığı için keyfiyete açık bir zemin oluşabilir.
4. Özel İnfaz Usulleri
Özel infaz usullerinin kapsamı genişletilmiştir:
Kadınlar, çocuklar ve yaşlılar için uygulanan “konutta ceza infazı” uygulamasının kapsamı genişletilmiştir.
Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitiren erkek hükümlüler için 2 yıl, 70 yaşını bitirenler için 4 yıl, 75 yaşını bitirenler için 5 yıl, 80 yaşını bitirenler için ise 6 yıl süreli hapis cezaları konutta infaz edilebilecektir.
Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan kadın hükümlüler de cezalarını konutlarında infaz edebilecektir.
Hasta veya engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuna dayalı olarak cezalarını konutlarında infaz edebilecektir.
Hukuki Değerlendirme:
Yeni infaz düzenlemesi insani koşulları ve özel ihtiyaçları gözetmektedir. Ancak bu hükmün kötüye kullanılmaması adına sağlık raporları, yaş tespitleri ve çocuklu kadın statülerinin dikkatle denetlenmesi gerekmektedir. Aksi halde konutta infaz uygulamaları, sistemin adalet duygusuna zarar verecek biçimde suistimal edilebilir. Ceza infazının temel amacı olan kamu düzenini sağlama ve caydırıcılık fonksiyonu zayıflayabilir.
5. İyi Hal Değerlendirmesi
Yeni düzenlemeyle iyi hal değerlendirmeleri artık daha sistematik hale getirilmiştir. Değerlendirmeler 6 ayda bir yapılacak ve hükümlünün tüm infaz süreci boyunca davranışları izlenecektir. Cezaevi idare kurulları, hükümlünün sosyal uyum, pişmanlık, eğitim ve meslek edinme gibi kriterlerini gözeterek karar verecektir.
Hükümlünün İyi Hali Nasıl Değerlendirilecek?
Hükümlü; ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarım iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında idare ve gözlem kurulu tarafından değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Hükümlünün tutum ve davranışlarının değerlendirilmesinde, infazın tüm aşamalarında katıldığı iyileştirme ve eğitim-öğretim programları ile spor ve sosyal faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu ve aldığı disiplin cezaları dikkate almayacaktır.
Hukuki Değerlendirme:
Yeni infaz düzenlemesi kapsamında getirilen sistemin başarılı olması, değerlendirme kriterlerinin şeffaf ve denetlenebilir olmasına bağlıdır. Subjektif değerlendirmeler ve keyfi uygulamalar, hem hükümlü haklarını zedeleyebilir hem de hukuki güvenliği tehlikeye atabilir. Özellikle cezaevi disiplini ve idarenin tutumu burada belirleyici hale geldiği için infaz hakimliklerinin etkin gözetimi büyük önem taşımaktadır.
6. Cezaevindeki Yoğunluğun Azaltılmasına Yönelik Düzenlemeler
Yeni infaz düzenlemesi ile açık cezaevine geçiş süresi, kapalı cezaevinde geçirilmesi gereken sürenin 1 yıla kadar kalmış olması şartına bağlandı. Bu uygulama, cezaevlerindeki yoğunluğu azaltma amacı taşımaktadır.
Hukuki Değerlendirme:
Bu tür düzenlemeler, infaz sisteminin fiziki kapasitesine yönelik pragmatik çözümler sunmaktadır. Ancak güvenlik ve adalet arasında bir denge kurulması gerekmektedir. Kapalı cezaevi koşullarından açık cezaevine geçiş, yalnızca idari değerlendirmeye bırakıldığında kamu güvenliği açısından riskler doğabilir. Bu geçişlerin daha şeffaf ve objektif kriterlere bağlanması gerektiği düşüncesindeyiz.
7. Alternatif İnfaz Yolları: Hafta Sonu ve Gece İnfazı
Yeni düzenlemeyle belirli suçlar için geceleyin veya hafta sonu ceza infazı mümkün hale getirildi. Kasıtlı suçlar için 1 yıl 6 ay, taksirli suçlar için ise 3 yıla kadar olan hapis cezaları bu kapsama alındı.
Hukuki Değerlendirme:
Bu infaz yöntemi, hükümlünün sosyal yaşantısı ile ceza sorumluluğunu bağdaştırma amacı taşımaktadır. Özellikle ilk kez suç işlemiş bireyler açısından topluma yeniden kazandırma işlevi yüksektir. Ancak bu uygulamanın yalnızca belirli bir sosyoekonomik grubun lehine işletilmemesi adına erişim koşulları ve denetim mekanizmaları açıkça tanımlanmalıdır.
Sonuç: Reformun Eşiğinde Ceza Adaleti
2025 tarihli yeni infaz düzenlemesi, Türk ceza adalet sisteminde önemli bir dönüşüm başlatmıştır. İnfaz süreleri, koşullu salıverme oranları, denetimli serbestlik sınırları, özel infaz rejimleri ve alternatif infaz yolları, sistemin daha bireyselleştirilmiş ve insani boyutta işlemesini hedeflemektedir. Ancak bu reformun başarılı olması, yasal metinlerin uygulamadaki kararlılığına, denetimin şeffaflığına ve yargı bağımsızlığına sıkı sıkıya bağlıdır. Avukatlar, hakimler ve cezaevi idareleri bu yeni dönemde yalnızca yasal kuralları değil, aynı zamanda cezanın toplumsal adalet ve rehabilitasyon amacıyla nasıl uygulanması gerektiğini de göz önünde bulundurmalıdır. Her ne kadar 2025 infaz düzenlemesi, çağdaş infaz hukukunun bazı gereklerini karşılamaya yönelik yapıcı adımlar içerse de, uygulamada ciddi sakıncalar doğurma riski de taşımaktadır.
Öncelikle, infaz indirimi ve denetimli serbestlik sürelerinin genişletilmesi, toplumda “cezanın ceza olmaktan çıkması” algısını güçlendirebilir. Özellikle katalog suçlar dışındaki birçok suça %50 infaz oranı ve 3 yıla kadar denetimli serbestlik getirilmesi, mağdurlar açısından adaletsizlik hissi yaratabilir. Ayrıca, cezanın konutta infazı, hafta sonu veya gece infaz gibi esnek uygulamaların, sosyoekonomik düzeyi yüksek hükümlüler lehine daha erişilebilir olması; ceza adaletinin eşitlik ilkesine aykırı sonuçlar doğurabilir. Bu da infaz sisteminin ayrıcalıklı bir yapıya bürünmesi ve halkın adalet sistemine olan güveninin zedelenmesi gibi önemli riskler taşımaktadır. Nihayetinde yasanın ruhunun, sadece infaz sürelerinin kısaltılması değil; cezanın ıslah edici ve caydırıcı niteliğinin korunması olması gerektiği unutulmamalıdır.
Mevcut (Eski) Sistem ile 10. Yargı Paketiyle Getirilmesi Hedeflenen Sistem Arasındaki Farklar Yönünden Karşılaştırması
Koşullu Salıverilme Yönünden Farklar:
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası için hükümlülerin 36 yıl cezaevinde kaldıktan sonra koşullu salıverilme şartı vardı. (Yine de, bu sürenin uygulanabilmesi için hükümlünün “iyi halli” olması gerekirdi). Aynı şekilde eski sistemde müebbet hapis cezası için hükümlülerin 30 yılını cezaevinde geçirmeleri gerekiyordu. Diğer suçlar için ise, yarı oranında infaz uygulaması halen devam etmektedir.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Bu süreler ağırlaştırılmış müebbet için 30, müebbet için 24 yıl olacak şekilde kısaltılmıştır.
Denetimli Serbestlik Yönünden Farklar:
Denetimli serbestlik süresi genelde 1 yıldan 2 yıla kadar çıkabiliyordu, fakat bu süre suç türüne ve hükümlünün tutumuna göre değişebiliyordu. Cezaevinde geçirme süresinde ise denetimli serbestlikten yararlanabilmek için hükümlülerin cezalarının en az üçte birini cezaevinde geçirmeleri gerekiyordu.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi hâlli bir hükümlünün, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az onda birini ceza infaz kurumunda geçirmiş olması zorunlu hale getirilmektedir. Aynı zamanda, hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süre, hiçbir şekilde beş günden az olmayacaktır.
Özel İnfaz Usulleri Yönünden Farklar:
Kadınlar, çocuklar ve yaşlılar için “konutta ceza infazı” uygulaması, yalnızca ciddi sağlık sorunları ve yaşlılık durumları ile sınırlıydı. Kadın hükümlülerde doğum yapmış ve 1 yıl veya daha kısa hapis cezası almış olanlar için bu uygulama vardı.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Kadın, çocuk ve yaşlı hükümlülerden 65 yaşını bitirenler için 1 yıl, 70 yaşını bitirenler için 2 yıl, 75 yaşını bitirenler için ise 4 yıl süreli hapis cezaları konutta infaz edilebilecektir. Hasta ve engelli hükümlüler için ise öngörülen değişiklik Adli Tıp Kurumu raporuna dayanarak cezalarını konutlarında infaz edebilecekleri şeklinde olmuştur. Yeni doğum yapmış kadın hükümlüler için yapılan değişiklik ise; 3 yıl veya daha kısa süreli cezası olması durumunda cezalarını konutlarında infaz edebilecekleri öngörülmektedir. Eski düzenlemede kadın ve yaşlı hükümlüler için çok sınırlı bir konutta ceza infazı imkânı varken, yeni düzenlemede bu uygulamanın kapsamı çok daha genişletilmiştir.
İyi Hal Değerlendirmesi Yönünden Farklar:
İyi hal değerlendirmesi, hükümlünün cezaevindeki süresine bağlı olarak yapılırdı ve genellikle son aşamada yapılırdı.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
İyi hal değerlendirmesi yönünden yapılan değişiklik ile de artık hükümlüler için infaz süreci boyunca en geç her 6 ayda bir iyi hal değerlendirmesinden geçirilecektir. Eski düzenlemede iyi hal değerlendirmesi daha sınırlı ve geç yapılırken, yeni düzenleme bunu daha sık ve periyodik hale getirmiştir.
İnfazın Ertelenmesi ve Geri Bırakılması Yönünden Farklar:
İnfazın ertelenmesi veya geri bırakılması; yalnızca ağır hastalık, engellilik ve hamilelik durumlarında uygulanırdı. İnfaz, durumu iyileşene kadar ertelenmezdi.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Hamileler ve doğum yapmış kadınlar, hamilelik durumu veya doğum yaptıktan sonra 6 ay geçmemiş kadınların infazları 6 ay ertelenecek. Ağır hastalık veya engellilik durumlarında ise, yaşamını tek başına idame ettiremeyen, toplum güvenliği açısından tehlike oluşturmayan hükümlülerin infazı, iyileşene kadar geri bırakılabilecek. Eski düzenleme, infazın geri bırakılmasını daha sınırlı tutarken, yeni düzenleme özellikle hamileler ve yeni doğum yapmış kadınlar için bunu daha geniş bir yelpazede uygulamaya sokuyor.
Cezaevlerindeki Yoğunluğun Azaltılması Yönünden Farklar:
Cezaevindeki yoğunluk, yerleşim sorunları nedeniyle çok yüksekti ve hükümlülerin açık cezaevlerine geçişi oldukça sınırlıydı.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Kapalı ceza infaz kurumlarında terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, iyi halli hükümlüler, açık ceza infaz kurumlarına geçiş için 1 yıl kala bu geçişi yapabilecek. Eski düzenlemelerde, cezaevinde kalma süresi daha katıydı ve cezaevlerinin yoğunluğunu azaltmak için daha az fırsat vardı. Yeni düzenleme ile iyi halli hükümlülerin açık cezaevlerine geçişi daha mümkün hale getiriliyor.
Cezaların İnfaz Yönteminin Genişletilmesi Yönünden Farklar:
Hapis cezalarının infazı genellikle cezaevinde yapılırdı ve hafta sonu veya gece infaz uygulaması çok sınırlıydı. Cezaevinde cezanın tamamlanması genellikle zorunluydu, belirli koşullara bağlı olarak sadece kısmi infaz yöntemleri uygulanabiliyordu.
Yeni Düzenleme ile Eski Sistem Arasındaki Fark Ne Oldu?
Hapis cezalarının infaz yöntemlerinde; hafta sonu, geceleyin veya konutta infaz uygulamalarının genişletilmesi yönünde değişiklikler yapıldı. Bu uygulamadaki 6 aylık sınır; kasıtlı suçlar için 1 yıl 6 aya, taksirli suçlar için ise 3 yıla çıkarılacak. Yeni düzenleme, cezaların infazını daha esnek hale getiriyor ve hükümlülere infaz yöntemlerinde daha fazla seçenek sunuyor.
Özet
2025 yılında yürürlüğe giren yeni infaz düzenlemesi, Türk Ceza Adalet Sistemi’nde önemli bir değişikliği getirmeyi amaçlamaktadır. Koşullu salıverme, denetimli serbestlik, özel infaz rejimleri ve infaz sürelerine ilişkin radikal değişiklikler içeren bu yasa; hem cezanın bireyselleştirilmesi hem de cezaevlerindeki yükün azaltılması hedefleriyle gündeme gelmiştir. Ancak bu yeni yapının bazı yönleri, eşitlik, mağdur hakları ve kamu güvenliği açısından eleştiriye de açıktır. Şöyle ki; düzenleme beraberinde ayrıcalıklı ceza sistemi riskini de getirebilir.
Her yasa gibi bu yasa da pratikte iyi niyetli uygulanmadığında ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle infaz oranlarının düşürülmesi, mağdurlar nezdinde “cezasızlık” algısını besleyebilir. Ayrıca; konutta infaz, gece infazı veya denetimli serbestlik gibi uygulamalar ekonomik, sosyal ve kültürel olarak güçlü olan hükümlüler lehine daha kolay erişilebilir hale gelebilir. Bu da ceza hukukunun temel ilkesi olan eşitlik ilkesine ciddi zarar verir. Toplumun adalet duygusu; yalnızca cezanın verilmesiyle değil, bu cezanın hakkaniyetli şekilde infaz edilmesiyle sağlanabilir. İnfazın “görünmez” hale gelmesi, caydırıcılığı ve ıslah edici yönünü zayıflatır.
Kısaca 10. Yargı Paketi Kapsamında;
Koşullu Salıverilme
Denetimli Serbestlik
Özel İnfaz Usulleri
İyi Hal Değerlendirmesi
İnfazın Ertelenmesi ve Geri Bırakılması
Cezaevlerinde Yoğunluğun Azaltılması
Cezaların İnfaz Yönteminin Genişletilmesi hususlarında kapsamlı bir değişiklik öngörülmüştür. Konuyla ilgili asıl kaynak olan kanun teklifinin asıl metnine de:
https://cdn.tbmm.gov.tr/KKBSPublicFile/D28/Y3/T2/WebOnergeMetni/618a4d9f-3d76-488b-9461-7374abefae46.pdf linki üzerinden ulaşabilirsiniz.
Bu makale, Yılmaz & Çolak Hukuk Bürosu tarafından bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Konu hakkında detaylı online hukuki danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.