İsim, bir bireyin kimliğini yansıtan en önemli unsurlardan biridir. Dolayısıyla, hukukumuzda değişikliği belli şartlara ve usullere tabidir. Bu doğrultuda, uygulamada kişilerin isim değişikliği talebiyle ilgili mevzuatta yer alan şart ve usulleri göz önü alarak açtığı davalar “isim değişikliği davası” adını almaktadır. Bu sebeple, bu yazımızda isim değişikliği davasının detaylarını inceleyeceğiz.
Ayrıca, boşanma sonrası çocukların soy isimin değişikliği gibi özel durumlara ilişkin yazımıza göz atmak için tıklayınız.
İsim Değişikliği ve İsim Düzeltme Arasındaki Fark Nedir?
Kişinin isminin değişmesini veya ismine yeni bir isim eklenmesini sağlayan bir olaya “isim değişikliği” denir.
Diğer taraftan, kişinin isminde olan yazım veya imla hatasından kaynaklanan hatanın düzeltilmesine “isim düzeltme” denir. Örneğin, vatandaşların “Alı-Ali”, “Gökce-Gökçe” gibi yazım hatalarında isim düzeltme talebinde bulunması mümkündür.
İsim düzeltme işlemi de günümüzde yalnızca dava yolu ile mümkündür. Ancak, kanun koyucu 19.10.2017 tarihli 7039 sayılı kanun ile dava açmadan, 2 yıl içerisinde nüfus müdürlüğüne başvurarak isim düzeltme işlemi imkanı tanımıştı. Ayrıca, 2 yıllık sürenin bitişinde de 06.12.2019 tarihli 7196 sayılı kanun ile bu süre 3 yıllık uzamıştır. Bu sebeple, kişilerin isim düzeltme işlemini bir dönem nüfus müdürlüğüne başvurarak yapması da mümkündü. Fakat, 06.12.2022 tarihinde bu uygulama bitmiştir.
Dikkat: Bir dönemler e-devlet üzerinden isim değişikliği yapma imkanı sunan sistem şuan aktif değildir.
İsim Değişikliğinin Hukuki Niteliği Nedir?
İsim; bireyin sosyal, ekonomik, hukuki alanlarda tanınmasını ve işlem yapmasını sağlayan önemli bir unsurdur. Dolayısıyla; isim hakkı, kişiye sıkı sıkıya bağlı ve mutlak olan haklardandır. Yani, kişiseldir. Bu sebeple, başkası tarafından kullanılamaz. Ayrıca, yasal veya iradi yolla temsil olunamaz. Bundan dolayı isim değişikliği önemli birtakım hukuki prosedürlere tabidir.
İsim Değişikliği Davasında Haklı Sebep Nedir?
Kişinin isim değişikliği davası açabilmesi için haklı sebebi olmalıdır. (TMK m. 27) Ancak, kanun koyucu isim değişikliği davası için haklı sebep teşkil edecek durumları mevzuatımızda sınırlı olarak saymamıştır. Bu sebeple, bu haklı sebeple geniş çerçevede yorumlamak gerekmektedir. Dolayısıyla, kişinin göstereceği haklı sebep şahsi değerlerine ilişkin de olması da mümkündür.
Hangi Haller Haklı Sebep Oluşturur?
Yukarıda belirttiğimiz üzere, kanun koyucu mevzuatta haklı sebepler net olarak belirtilmemiştir. Ancak, Yargıtay kararlarına göre belli durumlar kişi için isim değiştirme davası açmasında haklı sebep oluşturmaktadır. Fakat, hakimin kişinin bunlar dışında sunacağı sebepleri de değerlendirmesi mümkündür. Bu doğrultuda, Yargıtay kararına göre şu haller, isim değişikliği için haklı sebep oluşturmaktadır:
- Kişinin adının gülünç olması
- İsminin telaffuzunun zor olması
- Kişinin yakın çevresinde ve toplumda farklı bir isimle çağırılması veya tanınması
- Din veya vatandaşlık değiştirmiş olması
- İsminin tanınan ve bilinen bir suçluyla bağlantılı olması
- İsminin kişi için geçmişte yaşadığı travmatik bir olayı hatırlatması
Kimler İsim Değişikliği Davasını Açabilir?
Kişinin kendisi veya bir avukat aracılığı ile isim değişikliği davası açabilir. Ancak, kişi 18 yaşından küçükse, akıl hastalığı varsa veya başka bir sebepten dolayı dava açma ehliyeti yoksa velisi ya da vasisi isim değişikliği davasını açabilir.
Dava Süreci Nasıl İlerler?
İsim değişikliği davası süreci ilk etapta kişinin kendisi veya özel vekaletname verdiği avukatın yazdığı dilekçeyi mahkemeye sunması ve dava harçlarını vezneye yatırması ile başlamaktadır. Dava, ilgili nüfus müdürlüğüne açılır. Bu konuda vatandaşlar dikkat etmelidir. Çünkü, genel bir algıya göre davanın anne-babaya açıldığı düşünülür.
Mahkeme, davacı veya davacı vekili dilekçeyi mahkemeye sunduktan sonra bir ön inceleme duruşması yapmaktadır. Ön inceleme duruşmasında, mahkeme duruşma gününe karar verir. Böylece, mahkeme duruşma gününü taraflara ve varsa avukatlarına tebliğ etmektedir.
Taraflar veya varsa avukatları duruşma günü ve saatinde mahkeme salonunda hazır bulunurlar. Mahkeme, isim değişikliği talep eden kişiyi ve varsa tanıkları dinler. Değişiklik talebinin sebepleri haklı bulunursa hâkim isim değişikliğini kabul eder.
Karar taraflara tebliğ edildikten sonra 2 hafta içinde taraflar istinafa başvurabilirler. Eğer başvurmazlarsa karar kesinleşir.
İsim Değişikliği Davasında Yetkili Mahkeme Hangisidir?
İsim değişikliği davasında yetkili mahkeme, değişiklik talebinde bulunan kişinin ikamet ettiği ilde bulunan Asliye Hukuk mahkemesidir. Ancak, dava istinafa gittiği takdirde yetkili mahkeme Bölge Adliye mahkemesi olmaktadır.
İsim Değişikliği Davası İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
İsim değişikliği davası için en önemli evrak isim değişikliği talebinin ve haklı sebeplerin bulunduğu dava dilekçesidir. Bu sebeple, isim değişikliği talebinde bulunan kişinin haklı sebeplerini kanıtlar nitelikteki belgeler de mahkemeye sunulmalıdır. Ayrıca, nüfus kayıt örneği de mahkemeye sunulması gerekli evraklardandır
İsim değişikliği davasındaki en önemli delillerden biri de tanık beyanıdır. Eğer, isimde bariz bir olumsuzluk yoksa sübjektif durumlar için tanık beyanı çok önemlidir.
Dava Harç Ücretleri ve Giderler Ne Kadardır?
Adalet Bakanlığı tarafından her yıl dava harç ücretlerini güncellemektedir. Tüm harç ve giderleri topladığımızda isim değişikliği davası masrafı 3012 TL tutmaktadır. Ancak, tanık söz konusu ise tanık ücreti bu masraflara eklenir.
Bu doğrultuda, 2024 yılı itibariyle isim değişikliği dava harç ücretleri ve giderleri aşağıda gibidir:
| Başvuru Harcı | 1 adet | 427.60 TL | Harç |
| Peşin Harç | 1 adet | 427.60 TL | Harç |
| Gider Avansı | 2 adet | 2000 TL | Gider |
| Vekalet Pulu | 1 adet | 96 TL | Diğer |
| Vekalet Harcı | 1 adet | 60.80 TL | Harç |
| Tanıklık Ücreti (varsa) | 1 adet |
80 TL |
Gider |
İsim Değişikliği Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
İsim değişikliği davaları genel olarak kısa süren davalardır. Bu sebeple, genellikle bir veya 2 celsede tamamlanır. Bu doğrultuda, dava süresi mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak da 3-6 ay arasında sonuçlanır.
İsim Değişikliği Sonrası Gazete İlanı
Kararı veren mahkeme isim değişikliği kararının kesinleşmesi sonrası Basın İlan Kurumu‘na isim değişikliğinin yerel veya ulusal gazetede yayımlanmasını talep eder.
Basın İlan Kurumu kararı ilgili gazetede yayımladıktan sonra, ilan edildiğini mahkemeye bildirir.
Bu işlemlerden sonra kararı veren mahkeme isim değişikliği ile ilgili kararı nüfus müdürlüğüne bildirir. Nüfus müdürlüğü isim değişikliği ile ilgili kararı sonuca bağlar.
İsim Değişikliği Sonrası Yapılacak İşlemler Nelerdir?
İsim değişikliği sonrası kişinin T.C. kimlik kartı, pasaport, ehliyet gibi resmi belge ve evraklarını değiştirmesi gerekir. Keza, kişinin varsa eşi ve çocuklarının da T.C. kimlik kartı, pasaport gibi isim değişikliği yapan kişinin isminin geçtiği resmi belgelerde değiştirilmelidir.
İsim Değişikliği Kararına İtiraz Edilebilir mi?
Evet, isim değişikliği kararı sonrasında bu değişiklikten dolayı zarar gören üçüncü kişiler kararı öğrendiğinden itibaren 1 yıl içerisinde karara itiraz edebilirler. (TMK m.27) Burada olması gereken zararın gerçekçi, objektif ve ispatlanabilecek bir zarar olması gerekmektedir.
Sonuç
Sonuç olarak, isim değişikliğinin kabul edilmesi için haklı sebeplerin açıkça belirtilip mahkemeye sunulması gerekir. Aksi takdirde, mahkeme değişikliğin reddine karar verebilir. Böyle bir durumla karşılaşmamak için, bu alanda uzman avukatlara başvurmanızı tavsiye ederiz.
İsim Değişikliği Dava Dilekçesi Örneği
Örnek bir isim değişikliği dava dilekçesi, aşağıdaki gibi sunulmuştur.
KARABÜK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : Adı-Soyadı (T.C. Kimlik No: … )
Adres
VEKİLİ : Davacı Vekilinin Adı – Soyadı
Adres
DAVALI : Karabük İl Nüfusu Müdürlüğü
Adres
KONU : Haklı sebeple isim değişikliği talebinden ibarettir.
A Ç I K L A M A L A R
1- Davacı müvekkilin ismi nüfus kayıtlarında ‘…’ olarak kayıtlı bulunmaktadır. Ancak bu isim yalnızca kimliğinde bulunup, aile, arkadaş ve sosyal çevresinde ‘…’ olarak tanınıp, çağırılmaktadır. Müvekkil sosyal medya hesaplarında ve iş hayatında da ‘…’ ismini kullanmaktadır. Bu hususlar mahkeme huzuruna sunacağımız belge ve dinleteceğimiz tanıklarla ispat edilecektir.
2- Müvekkil aynı zamanda ‘…’ isminin telaffuzunun zor olması sebebiyle de sosyal hayatında ve iş hayatında zorlandığından isminin ‘…’ olarak değiştirilmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz sebepleri kanıtlar nitelikte emsal Yargıtay kararı aşağıda verilmiştir.
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 30.04.2015 tarihli, 2014/18248 E. 2015/7152 K. Sayılı İlamı
“Somut olayda davacı, ailesi ve tüm çevresinde …. adı ile bilindiğini açıklamış, dinlenen tanıklarda davacıyı …. adı ile tanıdıklarını beyan etmiştir. Bu durumda davacının… adı ile tanındığı dikkate alınarak davanın kabulüne karar vermek gerekirken, yerinde olmayan gerekçe ile reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.” Buna dayanarak davacı müvekkilin isim değişikliğini arz ve talep ederiz.
HUKUKİ NEDENLER : TMK, HMK ve ilgili mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER : Tanık beyanı, nüfus kaydı, emsal Yargıtay kararı ve her türlü yasal delil.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıkladığımız nedenlerle davamızın kabulüne ve “…” isminin “…” olarak değiştirilmesine karar verilmesini vekâleten saygılarımla talep ve arz ederim.
Davacı Vekili
Avukat(lar)ın Adı – Soyadı
Stj. Hakan KAYA